(BTV) Bắc Ninh-Kinh Bắc, vùng đất địa linh nhân kiệt, vùng đất tiêu biểu của nền văn hiến và nhân cách Việt Nam, nơi sản sinh ra nhiều loại hình văn hóa văn nghệ đặc sắc, riêng có, trong đó nổi bật là Dân ca Quan họ Bắc Ninh-Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
.png)
Sau 25 năm tái lập tỉnh, nhất là khi dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Bắc Ninh không ngừng nỗ lực để thực hiện các cam kết, tích cực gìn giữ, phát huy giá trị di sản quê hương. Trong đó, phải kể đến chính sách đãi ngộ nghệ nhân; hỗ trợ kinh phí hoạt động hàng năm cho các làng quan họ gốc, làng quan họ thực hành và xây dựng thiết chế quan họ.
Trong ngôi nhà nhỏ của nghệ nhân Nguyễn Thị Bàn tại làng quan họ gốc, khu Viêm Xá, phường Hòa Long, thành phố Bắc Ninh. Cứ đều đặn mỗi tháng 1 lần, cán bộ văn hóa của phường lại đến gửi cụ tiền lương quan họ.
Bước vào tuổi 90, khi mắt đã mờ, chân đã chậm, với nghệ nhân Nguyễn Thị Bàn, Dân ca Quan họ như một người bạn tri kỷ hàn huyên mỗi ngày. Đặc biệt, với danh hiệu nghệ nhân nhân dân, mỗi tháng cụ được tỉnh hỗ trợ gần 3 triệu đồng.
Cùng với Nghị quyết về chế độ đãi ngộ đối với nghệ nhân dân ca quan họ, năm 2019, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết về Quy định hỗ trợ kinh phí hoạt động 30 triệu đồng/năm đối với làng quan họ gốc và 20 triệu đồng/năm đối với làng quan họ thực hành trong tỉnh. Khoản hỗ trợ này giúp các các câu lạc bộ có thêm kinh phí duy trì hoạt động.
Trong nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị dân ca quan họ, tỉnh dành hàng trăm tỷ đồng từ ngân sách để đầu tư hỗ trợ xây dựng các thiết chế văn hóa, các trang thiết bị liên quan trực tiếp đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, trong đó có phục dựng các Nhà chứa Quan họ tại các làng Quan họ gốc tiêu biểu.
Thị trấn Lim là một trong những nơi đầu tiên được xây dựng nhà chứa quan họ. Nhờ có nhà chứa, các hoạt động giao lưu, các canh hát Quan họ nơi đây được triển khai thường xuyên hơn.
Sau gần 13 năm được UNESCO vinh danh, Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã phát triển mạnh mẽ. Từ 44 làng Quan họ gốc, đến nay đã phát triển được 150 làng Quan họ thực hành, 369 câu lạc bộ Dân quan Quan họ với hàng nghìn người ở các độ tuổi tham gia. Bắc Ninh vinh dự có 3 nghệ sĩ nhân dân Quan họ, 17 nghệ sĩ ưu tú được Nhà nước phong tặng và UBND tỉnh cũng đã vinh danh 156 nghệ nhân Quan họ, trong đó gần 70 nghệ nhân có khả năng truyền dạy. Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã lan tỏa đến mọi miền Tổ quốc và nước ngoài, trở thành biểu tượng văn hóa, “sứ giả” của công chúng Việt Nam.
Đến thời điểm này, Bắc Ninh là địa phương đầu tiên và duy nhất trên cả nước thực hiện chính sách hỗ trợ hàng tháng cho các nghệ nhân cũng như hỗ trợ kinh phí hoạt động hàng năm cho các làng Quan họ gốc, làng Quan họ thực hành. Đây là niềm vui, niềm tự hào của cộng đồng Quan họ, các nghệ nhân, tập thể, cá nhân đã có đóng góp cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Dân ca Quan họ Bắc Ninh.
Trần Cường, Hải Yến