(BTV) Những năm qua, phong trào khuyến học, khuyến tài (KHKT) của các dòng họ trên địa bàn tỉnh có nhiều hoạt động hiệu quả, giúp thúc đẩy phong trào KHKT ngay từ cấp cơ sở.

Ông Vũ Đăng Cam (bên trái), Trưởng họ Vũ Đăng, xã Mão Điền, huyện Thuận Thành
Ý thức được việc học tập là chìa khóa cho sự phát triển của địa phương, của đất nước, nhiều năm qua, công tác khuyến học, khuyến tài trên địa bàn xã Mão Điền được đặc biệt quan tâm, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia, góp phần quan trọng vào việc xây dựng xã hội học tập tại Mão Điền.
Là đơn vị xuất sắc nhiều năm trong phong trào KHKT. Dòng họ Vũ Đăng luôn đi đầu trong phong trào khuyến học ở xã Mão Điền. Ông Vũ Đăng Cam, Trưởng Ban Khuyến học của dòng họ, gắn bó với phong trào khuyến học dòng họ từ những ngày đầu thành lập. Sau khi được thành lập, Ban Khuyến học dòng họ xây dựng quy ước hoạt động chung. Từng bước phát triển hội viên, xây dựng quỹ, thông qua những quy định các hình thức khen thưởng. Ban đầu, do nhận thức của các thành viên trong họ về công tác khuyến học còn hạn chế nên nhiều gia đình chưa nhiệt tình tham gia. Ông Cam cùng các trưởng ngành họp bàn, sau đó triển khai tới từng hộ gia đình. Ngoài tuyên truyền, vận động gia đình quan tâm kèm cặp, định hướng để các con, các cháu học tập tiến bộ, dòng họ còn nêu gương gia đình hiếu học và gương thành đạt bằng con đường học tập. Từ chỗ trong dòng họ nhiều gia đình chưa coi trọng việc học, thì nay con em được đến trường đúng độ tuổi, không có ai bỏ học giữa chừng.
Ông Cam chia sẻ, là sĩ quan quân đội về hưu. Trong tâm niệm, ông luôn muốn sau này khi về quê hương, sẽ cống hiến, đóng góp những gì tốt đẹp nhất sau một thời gian dài xa quê, phục vụ trong quân ngũ. Khi thành lập Ban KHKT của dòng họ, ngoài định hướng để các con, cháu cố gắng học tập. Ban KHKT của dòng còn đóng góp quỹ chung, dùng để khen thưởng động viên, khích lệ các cháu. Hàng năm, Ban Khuyến học của dòng họ đều tổ chức lễ biểu dương, khen thưởng học sinh giỏi, học sinh đỗ Đại học, Cao đẳng và đạt giải trong các kỳ thi. Đó cũng là động lực để thúc đẩy những cháu chưa được khen lấy làm mục tiêu phấn đấu; Các gia đình trong họ cũng thấy đây là một vinh dự để tiếp tục nhắc nhở con cháu cùng cố gắng. Hàng năm, dòng họ lại tự nguyện đóng góp vào cho quỹ chung của Ban KHKT, mỗi năm là 100 triệu đồng, nhằm duy trì hoạt động và tặng thưởng cho con, cháu trong dòng họ, ông Cam cho biết.

Giấy khen của UBND xã Mão Điền tặng dòng họ Vũ Đăng
Nhờ có sự quan tâm, khuyến khích động viên kịp thời nên trong dòng họ không có học sinh bỏ học, không có học sinh lưu ban, không có học sinh yếu kém về đạo đức, vi phạm lối sống… có trên 50% đạt học sinh khá và giỏi hàng năm. Các cháu học sinh thi đỗ vào các trường Đại học, Cao đẳng năm sau tăng cao hơn năm trước, nhiều cháu đỗ Đại học đạt được điểm số khá cao.

Các thành viên của Ban Khuyến học dòng họ Lê Nho
Hưởng ứng chính sách khuyến học, khuyến tài của Đảng và Nhà nước cũng như chủ trương mở rộng phong trào khuyến học của địa phương, từ năm 1995 dòng họ Lê Nho, xã Hoài Thượng, huyện Thuận Thành đã phát động phong trào khuyến học trong dòng họ, xây dựng qui ước chung về công tác khuyến học để động viên tinh thần học tập của con cháu trong dòng họ. Ngay khi phát động, phong trào đã nhận được sự ủng hộ của các thành viên trong họ, đặc biệt là những người cao tuổi và có uy tín trong dòng họ và các cháu học sinh hoan nghênh, hưởng ứng, được các cấp ngành động viên và cổ vũ nhiệt tình.
Trải qua 27 năm xây dựng và phát triển, phong trào KHKT của dòng họ Lê Nho đã trở thành nền móng, thúc đẩy sự nghiệp học tập là tấm gương cho con, cháu trong dòng họ noi theo. Ông Lê Nho Diện, Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Lê Nho cho biết, khi mới thành lập, gồm có 6 thành viên. Các thành viên trong Ban tổ chức phân công nhiệm vụ riêng cho từng người. Phổ biến các nội dung khuyến học, tạo nền móng ngay từ những thời gian ban đầu như: “Xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập”. Dòng họ Lê Nho gồm 235 hộ với 1.440 nhân khẩu. Hàng năm, có hơn 50 lượt con em trong dòng họ được vinh danh, khen thưởng học sinh giỏi các cấp. Với 1 Tiến sĩ, trên 50 Thạc sĩ và 200 em đỗ Đại học, ông Diện cho biết.

Bạn Lê Minh Trang, thành viên dòng họ Lê Nho
Là một học sinh giỏi nhiều năm, từng đạt giải 3 môn Tiếng Anh cấp tỉnh, thành viên dòng họ Lê Nho. Bạn Lê Minh Trang cho biết, phong trào KHKT là đòn bẩy, giúp em cố gắng hơn trong học tập. Ngoài những phần quà từ Ban Khuyến học của dòng họ, em cũng học hỏi từ những anh chị đã đi trước, tạo động lực giúp em lỗ lực hơn, chăm chỉ hơn. Để sau này thành tài là người có ích cho xã hội, có công việc ổn định, để trang trải, giúp đỡ bố mẹ thoát khỏi khó khăn trong cuộc sống.
Nhằm tạo điều kiện cho các con, cháu và người lớn học tập, 100% các gia đình trong dòng họ đều có góc học tập, với đầy đủ sách vở, dụng cụ học tập, phương tiện đi học, chăm lo sức khỏe, an toàn giao thông khi con, em đi học. Để có nguồn quỹ khuyến học hàng năm trao thưởng, động viên con, cháu trong dòng họ thi đua học tập tốt, dòng họ Lê Nho đã huy động quỹ khuyến học bằng 2 nguồn, do các gia đình trong họ đóng góp và con, cháu trong họ ủng hộ, tài trợ. Nguồn quỹ thu được số tiền trên 100 triệu đồng, hàng năm phát thưởng cho con, cháu đạt thành tích cao trong học tập, số dư quỹ duy trì các hoạt động khác.
Phong trào KHKT là một hoạt động mang đầy mang nhân văn nhằm cổ động tinh thần các em học sinh trên con đường học tập. Giúp các bậc làm cha mẹ hiểu hơn, quan tâm hơn đến việc học hành của con em mình. Đầu tư vào giáo dục là đầu tư cho tương lai, như một cách cơ bản và hữu ích nhất. Đó cũng chính là việc làm có ý nghĩa, bảo đảm cho sự trường tồn và hưng thịnh của một thế hệ sau này.
Văn Đức